PIŁA. Cztery lata temu swoje 100-lecie obchodził kościół pw. Świętej Rodziny, dzisiaj 400 lat świętuje parafia. Uroczystej mszy świętej przewodniczył biskup Edward Dajczak. Po eucharystii rozpoczął się jubileuszowy festyn rodzinny z wieloma atrakcjami i nagrodami zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Na godzinę 19. natomiast zaplanowano koncert organowy.
Historia parafii
Ze źródeł kościelnych ? poznańskich ksiąg konsystorskich ? wynika, że kościół parafialny w Pile pod wezwaniem św. Wojciecha, Stanisława i Marcina był fundowany już przed 1449 r.; miało to związek z pierwszą lokacją miasta. Przed powstaniem parafii Piła razem ze wsią Biała należała do parafii ujskiej.
Prawo do patronatu nad pilską świątynią posiadał król. Pierwszy kościół był budowlą drewnianą, usytuowaną nad Gwdą, na miejscu późniejszego kościoła św. Janów. Ówczesny proboszcz pilski, imieniem Michał, był wzmiankowany we wspomnianych aktach konsystorskich już w roku 1451; spełniał on tę funkcję do 1460 r. Jego następcy to: Mikołaj Trzebuchowski (lub Trzebowski; 1460-77) niejaki Piotr (1477-81) i Mikołaj z Mosiny.
Pilska parafia była dość rozległa. Oprócz Piły obejmowała także sąsiednie wsie: Motylewo, Stobno, Kotuń, Pokrzywnicę, Szydłowo, Dolaszewo, Zawadę, Koszyce, Kuźnicę, 5 osad młyńskich a nawet Jastrowie, a od początku XVII w. również Łubiankę.
Pod koniec XVI w. stary kościół był już w bardzo złym stanie technicznym. Rajcy miejscy zanosili więc do króla Zygmunta III Wazy i jego żony Konstancji prośby o budowę nowej świątyni.
Zimą 1619 r. para królewska wydała odpowiednie dokumenty i budowa ruszyła. Fundatorką nowej świątyni była głównie królowa Konstancja. Nieukończony kościół spłonął podczas wielkiego pożaru miasta w 1626 r., jednak już dwa lata później mury świątyni pod nowym wezwaniem Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela były gotowe. Ostateczny kształt budowla uzyskała w latach 1844-45, kiedy to otrzymała nową fasadę z dwiema wieżami zwieńczonymi hełmami.
1 listopada 1755 r. w kościele św. Janów ochrzczony został Stanisław Staszic.
W XIX w., pomimo germanizacji miasta, znaczny odsetek parafian stanowili Polacy. Do lat 30. w kościele 16 razy do roku odprawiano msze z kazaniami w języku polskim. W 1915 r. utworzono polski chór kościelny, przekształcony dwa lata później w słynne Towarzystwo Śpiewacze ?Halka?. Jego założycielem był ksiądz Zygmunt Dykiert.
Podczas walk o Piłę w lutym 1945 r. kościół św. Janów został poważnie uszkodzony. Dach i sklepienia zostały zniszczone, a wnętrze wypalone. Przez następne 30 lat snuto różne plany związane z ruinami świątyni. W tym samym czasie prezydent Piły Stanisław Maciejewski zaproponował wyburzenie ruin i wzniesienie w ich miejscu hotelu.
***
Kościół Jana Chrzciciela okazał się za mały dla potrzeb parafian już na początku stulecia. W roku 1904 wybrano plac pod budowę nowej świątyni pod wezwaniem Św. Rodziny i zlecono opracowanie projektu architektonicznego. Fundusze uzyskano w wyniku wyprzedaży gruntów proboszczowskich.
Inicjatorem budowy był ksiądz Adalbert Lenz, który zmarł na rok przed poświęceniem kościoła, 17 września 1914 roku. Budowę kościoła ukończono w 1914 roku i ta data widnieje nad głównym wejściem do świątyni. Poświęcenie kościoła odbyło się 6 grudnia 1915 roku.
Po drugiej wojnie światowej kościół został wyremontowany staraniem pierwszego proboszcza księdza Józefa Wróbla -salezjanina, przy czynnym udziale parafian. Polichromię wykonał ks. prof. Kazimierz Kowalski wraz z pracownikami Akademii Sztuk Pięknych z Poznania, gdy proboszczem był s. Stanisław Halagiera. Witraże w prezbiterium wykonał L. Brzeziński z Szamotuł, zamówił je ks. Wincenty Zaleski, a do wykonania doprowadził ks. Jan Cybulski. Ksiądz Zaleski zbudował dwa ołtarzyki boczne z Matką Bożą Ostrobramską i Matką Bożą Częstochowską (obraz ten pochodzi z kościoła Jana Chrzciciela) oraz chrzcielnicę. W kościele znajduje się kopia cudownego obrazu Chrystusa Miłosiernego z Krakowa, pędzla A. Hyły.
Świątynia może pomieścić w swoich murach ok. 3000 osób.
(Red.)
Źródło: www.swietarodzina.pila.pl
