W sali widowiskowej Regionalnego Centrum Kultury w Pile odbyła się niecodzienna uroczystość, na którą zaprosili Prezydent Miasta Piły Piotr Głowski oraz Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 Koło nr 9 im. kpt. Teofila Spychały poświęcona pamięci Franciszka Toboły, pierwszego Prezydenta Piły w latach 1945 – 1947.
Okazja ku temu była szczególna, bowiem 9 września przypadała 60. rocznica śmierci Franciszka Toboły, który nie tylko włodarzył w Pile w trudnych latach tuż powojennych ale był Powstańcem Wielkopolskim, Powstańcem Śląskim a w latach 1929 – 1939 był burmistrzem Mikstatu, miasta na południu Wielkopolski.
Postać Franciszka Toboły przybliżył w krótkim wystąpieniu Wojciech Kicman, znany regionalista, autor wielu opracowań dotyczących Powstania Wielkopolskiego w regionie, wyróżniony Nagrodą Honorową „Dobosz Powstania Wielkopolskiego” w uznaniu jego zasług dla popularyzacji dziejów Powstania Wielkopolskiego.
Głos zabrali m.in. gospodarz uroczystości, Prezydent Miasta Piły, Piotr Głowski, Senator RP – Adam Szejnfeld, Poseł Krzysztof Paszyk, członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego, Jacek Bogusławski. Wszyscy występujący
podkreślali wagę pracy dla lokalnej społeczności, podkreślali patriotyczną postawę Franciszka Toboły i potrzebę takich postaw we współczesnych czasach.
W uroczystości wziął również udział burmistrz Mikstatu, pan Henryk Zieliński, który w ciepłych słowach wspominał swego poprzednika; podkreślił jego zasługi dla miasta, jego oddanie lokalnej społeczności – a warto powiedzieć, że w
okresie dwudziestolecia międzywojennego Mikstatem kierowało aż 6 burmistrzów, z czego Franciszek Toboła był nim aż lat 10, co najlepiej świadczy o jego pracy.
Burmistrz Zieliński przytoczył przy okazji anegdotę związaną ze swoim poprzednikiem – gdy wybuchła II wojna światowa Franciszek Toboła ruszył na wschód i gdzieś tam w wojennej zawierusze spotkał innego mieszkańca Mikstatu, kpt. Dutkiewicza (nota bene dziadka obecnego prezydenta Wrocławia, Rafała Dutkiewicza) i pomiędzy obydwoma panami miała miejsce wymiana zdań. Kpt. Dutkiewicz stwierdził – „tośmy poszli z tobołami”, na co burmistrz Toboła odpowiedział – „ i wszyscyśmy na dudków wyszli” – cóż, obu panów cechowało poczucie humoru, choć w tym momencie dziejowym było ono raczej wisielcze…
Bardzo ciepło wspominał swego Dziadka jego wnuk, Marek Toboła, podkreślając jego oddanie rodzinie oraz jak bardzo zapadła mu w pamięć uroczystość pogrzebowa Franciszka Toboły, któremu w ostatniej drodze towarzyszyły tłumy mieszkańców Mikstatu i Ostrzeszowa, gdzie został pochowany.
Podczas uroczystości inny z wnuków, Piotr Jan Toboła odznaczony został Odznaką Honorową TPPW „Wierni pamięci” a Koło nr 9 TPPW im. kpt Teofila Spychały w Pile uhonorowane zostało „Kombatanckim Certyfikatem Pamięci” – oba odznaczenia wręczył Mirosław Grzędowski, prezes Wielkopolskiego Zarządu Wojewódzkiego Związku Kombatantów Rzeczpospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Poznaniu a zarazem członek założyciel Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919.
Bardzo miłym akcentem było odczytanie przez prezesa TMMP, Marię Bochan, listu od Towarzystwa Miłośników Miasta Piły do rodziny Franciszka Toboły – znalazły się w nim m. in. słowa o aktywności potomków, jego synów, wnuków w „współtworzeniu nowej powojennej rzeczywistości grodu Stanisława Staszica” ze szczególnym podkreśleniem zasług dla miasta jego syna, Bogdana, Honorowego Obywatela Miasta Piły.
Uroczystość zakończyła się krótkim recitalem Estery Naczk śpiewającej przy wtórze Pilskiej Orkiestry Rozrywkowej kierowanej przez Andrzeja Prokopowicza. Na chętnych czekała w holu RCK książka autorstwa W. Kicmana „Franciszek Toboła, Powstaniec Wielkopolski i Śląski, Burmistrz Mikstatu, Pierwszy Prezydent Piły”.
Jan Balcerzak
