OKONEK. W Nadleśnictwie Okonek na terenie rezerwatu przyrody ?Wrzosowiska w Okonku? prowadzono zabieg wykaszania wrzosowisk.
Obszar ten jest objęty dwoma formami ochrony przyrody, tj. rezerwat przyrody ?Wrzosowiska w Okonku? oraz obszar Natura 2000 Poligon w Okonku.
Siedliska objęte ochroną, a w szczególności suche wrzosowiska, powstały w wyniku użytkowania tych terenów w drugiej połowie XX wieku. Był tu czynny poligon wojskowy, a na terenie obecnego rezerwatu znajdowało się tak zwane pole robocze, czyli miejsce, gdzie odbywały się wyjątkowo intensywne ćwiczenia wojsk. Czasami tego typu działania sprzyjają wykształceniu się cennych ekosystemów.
Poligon, zaraz po przejęciu go Lasy Państwowe, został zlikwidowany. Nadleśnictwo Okonek, by rozpoznać wartość przyrodniczą i stan siedlisk terenów popoligonowych, podjęło współpracę z Pracownią Ochrony Przyrody Klubu Przyrodników. W ten sposób powstał pomysł na zagospodarowanie obszaru byłego poligonu obejmującego niespełna 8 tys. ha, którego częścią jest obecny rezerwat przyrody (204 ha).
Pierwsze działania mające na celu ochronę czynną wrzosowisk Nadleśnictwo Okonek podjęło w 2006 roku. Wówczas wykaszanie wrzosowisk realizowano poprzez naprzemienne koszenie. Część siedlisk pozostawiono bez ingerencji, aby zachować bioróżnorodność.
W 2018 roku ustanowiono zakres dalszych działań ujętych w planie zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Poligon w Okonku oraz planie ochrony dla rezerwatu przyrody ?Wrzosowiska w Okonku?.
Podstawowym zadaniem w ochronie tego typu siedlisk jest niedopuszczenie do ich zarastania przez drzewa i krzewy oraz zapobieganie wieloletniemu zaleganiu martwych pozostałości wrzosu zwyczajnego, które ograniczają rozwój młodych osobników. Dlatego podstawowymi działaniami ochronnymi jest wycinanie drzew i krzewów z usunięciem ich poza płaty siedlisk przyrodniczych oraz koszenie wrzosowisk wraz z usunięciem pokosu.
Mając na uwadze powyższe, całość prac została podzielona na 3 etapy planowane do realizacji w kolejnych latach. Obejmują one niespełna 260 ha znajdujące się głównie na terenie rezerwatu oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Obecnie jesteśmy po wykonaniu I etapu prac, czyli około 70 ha.
Wykonując zadanie, w pierwszej kolejności został usunięty samosiew dendroflory, czyli m. in. brzozy, sosny, topoli i osiki oraz najtrudniejszy przeciwnik – żarnowiec miotlasty. Cenne elementy przyrody, takie jak rodzime dęby i wierzby drzewiaste, zostały pozostawione na powierzchni. Całość wyciętych drzew i krzewów została wywieziona poza teren podlegający ochronie. W kolejnym etapie prac został wykoszony wrzos pospolity, którego cały pokos został zebrany. Docelowo będzie wykorzystany do wykonania pokryć dachowych.
Zrealizowane prace są niezbędne, aby utrzymać we właściwym stanie chronione siedliska. Wrzosy są wyjątkowe, ponieważ rosną jedynie tam, gdzie co jakiś czas są niszczone i muszą zaczynać swój wzrost od ?korzenia?. Dlatego tego typu ekosystemy pozostawione bez ingerencji będą stopniowo ulegać przemianom i zanikać. Chcąc cieszyć się pięknym widokiem kwitnących wrzosowisk konieczna jest ich ochrona czynna.
Dominika Nadolna / RDLP Piła
Fot. Przemysław Szczawiński / Nadleśnictwo Okonek
