PIŁA. Wczoraj w samo południe na placu Zwycięstwa rozpoczęły się obchody 75. rocznicy powrotu Piły do Macierzy.
Piątkowa uroczystość w asyście pocztów sztandarowych zgromadziła na placu Zwycięstwa tłumy mieszkańców, w tym delegacje urzędów, instytucji, organizacji kombatanckich, zakładów pracy, policji, wojska, a także polskich placówek oświatowych,
Po okolicznościowym przemówieniu i Apelu Poległych delegacje złożyły pod pomnikiem wiązanki kwiatów.
***
Z kart historii. W pierwszych dniach lutego Armia Czerwona krok po kroku wypierała Niemców z prawobrzeżnej strony miasta. Walczono o każdy dom, piwnicę, piętro a nawet o poszczególne mieszkania. Zacięte boje toczyły się w okolicach Przedmieścia Berlińskiego (obecnie os. Górne), gdzie znajdowały się Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego i dworzec towarowy, a także w rejonach obecnej al. Wojska Polskiego. Tam walczono o część lotniska z zakładami lotniczymi Albatros.
13 lutego komendant twierdzy Remmlinger wydał rozkaz wycofania się przez rzekę na lewobrzeżną część miasta. Tego samego dnia z jego rozkazu wysadzone zostały mosty na Gwdzie, odcinając wojska niemieckie od nacierających wojsk radzieckich. To jednak nie powstrzymało Rosjan. Tego samego dnia sforsowali rzekę i rozpoczęli atak na Bydgoskim Przedmieściu.
Rano, 13 lutego Obergruppenfűhrer SS Steiner wydał rozkaz ewakuacji niemieckich jednostek bojowych w kierunku północnym wzdłuż rzeki, w okolice Lędyczka i Okonka.
W walkach o Piłę brała udział m.in. 4 Polska Mieszana Dywizja Lotnicza, która sformowana została w 1944 roku na terenie Związku Radzieckiego. W rejon twierdzy skierowano 3 pułk lotnictwa szturmowego. Szczególnym męstwem wykazał się kpt. Oleg Matwiejew, który zginął w walce tuż przed wyzwoleniem miasta.
W godzinach wieczornych 14 lutego 1945 roku w Moskwie oddano salut artyleryjski z okazji zdobycia ?niemieckiej? twierdzy, a w kwietniu walczące o wyzwolenie Piły 60 i 260 Dywizje Piechoty zostały odznaczone przez Prezydium Rady Najwyższej Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
W dziesięciodniowych walkach o Piłę po obu stronach poległy setki żołnierzy. W gruzach legło prawie 75% całej zabudowy i infrastruktury Piły i 90% w jej części centralnej.
14 lutego 1945 roku prastare polskie miasto, rodzinny gród Stanisława Staszica ostatecznie powróciło w granice Polski.
(Red.)/ Źródło: www.konflikty.pl
Fot. Krystian Szczelczyk
