Galeria Biura Wystaw Artystycznych Powiatu Pilskiego zaprosiła młodzież pilskich szkół średnich na pokazy animacji video-art pt. „Piła na osi czasu: 1946 – 1989 – 2023”. Animacje powstały ze zdjęć Piły autorstwa Romana i Andrzeja Zaranków. 27 października otwarta zostanie natomiast wystawa prezentująca kolejne zdjęcia dokumentujące wydarzenia powojennej Piły.
Animacje video-art zostały pokazane w pilskich szkołach: w I Liceum Ogólnokształcącym im. M. Skłodowskiej – Curie, w Zespole Szkół im. St. Staszica, w Zespole Szkół przy Teatralnej, w Zespole Szkół Ekonomicznych, Zespole Szkół im. S. Staszica oraz w Zespole Szkół Budowlanych.
Video-art składa się z dwóch części. Pokazuje 10 miejsc w Pile (Plac Zwycięstwa, kościół Świętych Janów, ul. Spacerowa, ul. Śródmiejska, Plac Staszica, Plac Konstytucji 3 Maja, ul. 14 Lutego, ul. 11 Listopada, al. Piastów, ul. Bydgoska) na osi czasu – poczynając od ich stanu po II wojnie światowej aż po współczesność, dokumentując zmiany jakie dokonały się w wizerunku miasta, a przede wszystkim podnoszenie się Piły z powojennych ruin.
Młodzież bardzo licznie przybywała na projekcję. Pokazy odbyły się w szkolnych aulach. Młodzież z „Budowlanki” obejrzała projekcje w Centrum Integracji „Iskra” (dawne kino „Iskra”).
Łącznie w pokazach wzięło udział blisko 800 młodych ludzi.
Uczniowie żywo reagowali na pojawiające się na ekranie obrazy. Zwłaszcza fotografie miasta wykonane przez Romana Zaranka tuż po wojnie wzbudziły żywe emocje w młodych ludziach. Większość nie miała okazji widzieć takiej Piły – a przypomnijmy: w wyniku walk stoczonych w lutym 1945 roku miasto, a zwłaszcza jego centrum, niemal całkowicie legło w gruzach – zniszczonych zostało blisko 90 proc. zabudowań śródmieścia i ponad 70 proc. innych rejonów Piły.
Pokaz animacji video-art poprzedził wstęp wygłoszony przez Edytę Kin z Galerii BWA PP. Mowa była o najbardziej znanym powojennym fotografiku Piły, autorze zdjęć Romanie Zaranku, o jego pasjach i stworzonym przez niego „archiwum ruin”, o powojennej Pile i wydarzeniach, które wstrząsnęły miastem, a które zostały uwiecznione na zdjęciach przez pilskiego fotografa, a także przez jego syna Andrzeja Zaranka. Andrzej Zaranek przejął zakład fotograficzny po ojcu, a teraz udostępnił jego zdjęciowe archiwum do realizowanego projektu.
– Dla uczniów pilskich szkół średnich była to z pewnością niezwykła lekcja wiedzy o Pile – taka, z jaką nie spotkali się wcześniej. Animacje video-art powstały na bazie fotografii miasta, które przez prawie 80 lat wykonali Roman i Andrzej Zaranek. Reżyserem jest Kamila Michałowska – artystka i producentka filmów z Torunia, która ma poważny wkład realizatorski w filmie „Chłopi”, który właśnie wchodzi na ekrany kin – informuje BWA PP.
Animacje video – które oprócz tego, że same w sobie są czymś niezwykłym – mają również drugi cel – przygotować młodzież do wystawy pt. „Nowa tożsamość miasta. Piła na przestrzeni lat 1946-1989 na fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków”, która będzie prezentowana w Biurze Wystaw Artystycznych PP w terminie od 27 października do 11 listopada br. 27 października w Galerii BWA PP odbędzie się także konferencja poświęcona powojennej Pile i fotografiom Romana i Andrzeja Zaranków.
– Roman Zaranek przyjechał do Piły jesienią 1947 roku. Najpierw zamieszkał przy ul. Bieruta 7, gdzie otworzył zakład fotograficzny „Foto – Zaranek”. 1 stycznia 1974 roku przeniósł zakład do nowego pawilonu przy ul. Bieruta 41 (obecnie 11 Listopada), gdzie mieści się do dzisiaj siedziba firmy. W pierwszych latach pobytu w Pile fotografował ruiny miasta, dokumentując jego zniszczenia wojenne, następnie etapy jego odgruzowywania i odbudowy. Utrwalał za pomocą aparatu fotograficznego życie miasta, ulice, uroczystości kościelne i państwowe, od końca lat 40. do lat 90. XX wieku. Były to procesje Bożego Ciała, peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, pochody pierwszomajowe, czyny społeczne, Dni Piły, wizyty ważnych i wyjątkowych osobistości państwowych, m.in. marszałka Michała Rola-Żymierskiego czy prymasa Stefana Wyszyńskiego. Dokumentował także odbudowę domu rodzinnego Stanisława Staszica i uroczystość jego otwarcia. Fotografował odsłonięcia pomników i tablic pamiątkowych, wydarzenia kulturalne, występy pilskich zespołów artystycznych i sportowych. Tworzył panoramę Piły, utrwalał widoki miasta i dzieje ludzi tu mieszkających, fotografował chrzciny, komunie św., śluby, pogrzeby, m.in. niezwykły ślub Androny Linartas z zespołu „Śląsk” z księciem meksykańskim, w kościele św. Rodziny w 1961 roku. Uhonorowany został m.in. tytułem „Pilanin XX wieku” i jako pierwszy w historii miasta Piły otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Piły.
Animacja video-art jest częścią realizowanego zadania pn: „Wymiary nowoczesności w odsłonach 1946-1989. Piła w fotografiach Romana i Andrzeja Zaranków”. Zadanie dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.
bek
