Biuro Wystaw Artystycznych Powiatu Pilskiego prowadzi projekt historyczno – edukacyjny pt: „W nurcie polskich dziejów – powiat pilski, ludzie i wydarzenia”. Jest on realizowany w ramach programu Muzeum Historii Polski w Warszawie „Patriotyzm Jutra. Edycja 2022”. Zadanie zostało dofinansowane ze środków budżetu państwa w kwocie 55 000 zł. Całkowita wartość projektu to 82 300 zł.
Elementem zadania są prelekcje poświecone niepospolitym osobom, które zapisały się w historii miast, gmin i całego naszego regionu pilskiego. Jedna z prelekcji odbyła się w Miasteczku Krajeńskim, w miejscowej Szkole Podstawowej.
Prelegentem był Jacek Stróżyński, który wygłosił wykład pt: „Michał Drzymała i nie tylko – ich twierdzą był każdy próg”. Prelegent skupił się przede wszystkim na postaciach Michała Drzymały oraz Romana Komierowskiego herbu Pomian – polskiego prawnika, polityka, pisarza historycznego, ziemianina. Michał Drzymała to polski chłop z Poznańskiego, który w latach 1904–1909 prowadził spór z
administracją Królestwa Prus o pozwolenie na budowę domu; wóz Drzymały stał się symbolem walki z germanizacją w zaborze pruskim. Pisali o nim najwięksi pisarze tego okresu: Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus, a nawet Lew Tołstoj i H. G. Wells.
– Pruskie prawo wymagało uzyskania zgody administracji państwowej na wzniesienie budynku. Realizujące politykę germanizacji władze wybiórczo wykorzystywały ten przepis na niekorzyść ludności polskiej. Przez dwa lata Drzymała zmuszony był zamieszkiwać wraz z małżonką w starej stodole, w Podgradowicach (po 1918 roku wieś powróciła do polskiej nazwy, a w roku 1939 przemianowano ją na Drzymałowo), którą władze pruskie zabroniły mu opalać. Drzymała nie stosował się do tych dyrektyw, nawet wtedy, gdy wyznaczano mu kary grzywny. Mieszkanie w stodole zimą było jednak trudne i uciążliwe – w tej sytuacji Drzymała kupił wóz cyrkowy, w którym zamieszkał wraz z żoną i trzema synami. Władze pruskie chciały wóz usunąć, powołując się na przepis o zakazie postoju wozów cygańskich w jednym miejscu dłużej niż doba i argumentując, że wóz stojący przez ponad 24 godziny w jednym miejscu jest domem. W tej sytuacji Drzymała systematycznie, codziennie przesuwał ów wóz na niewielką odległość, co dało mu argument, iż jako pojazd ruchomy nie podlegał przepisom prawa budowlanego. Przez kilka lat trwała sądowo- administracyjna walka, w której stosowano kruczki prawne. Władze niemieckie były nieustępliwe.
Drzymałę nachodziła policja, nakładając kary pieniężne np. za nielegalne palenie w piecu. W końcu zamknięto go do aresztu, do którego udał się, śpiewając „Jeszcze Polska nie zginęła”. Roman Komierowski (1846-1924), właściciel Komierowa i Nieżychowa, to człowiek orkiestra, świetny organizator, inwestował w nowoczesne metody pracy. Pomnożył majątek rodziny, orędownik sprawy polskiej w zaborze pruskim, wieloletni poseł, przywódca koła polskiego do sejmu Prus, a po zjednoczeniu Niemiec, również do Reichstagu. Działał przeciwko germanizacji ludności polskiej oraz rugowaniu wiary katolickiej przez Niemców. Autor wspomnień z zasiadania
w sejmach zaboru pruskiego.
Realizowanym projektem – we współpracy z regionalistami i pasjonatami historii regionu – pragniemy przypomnieć sylwetki bohaterów regionu pilskiego, którzy zapisali się w naszej historii. Prelekcje im poświęcone odbyły się także wWyrzysku, Pile, Skrzatuszu i Ujściu.
Projekt ma służyć przypomnieniu i upowszechnianiu wiedzy z zakresu historii Polski ze szczególnym uwzględnieniem jej regionalnych i pilskich wątków.
Więcej o projekcie na naszej stronie internetowej www.galeriabwa.pila.pl w zakładce PATRIOTYZM JUTRA 2022.
