PIŁA. Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych EFFATA oraz Poznańska Filia Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP zapraszają 8 listopada (czwartek) 2018 roku, o godz. 12.oo. na uroczystość odsłonięcia okolicznościowej tablicy upamiętniającą 80. rocznicę spalenia Synagogi w Pile na elewacji budynku Orange Polska (dawna Telekomunikacji) w Pile, Al. Piastów 3.
Pół godziny później organizatorzy zapraszają do wspólnej modlitwy przy pomniku upamiętniającym XVII-wieczny Cmentarz Żydowski, na terenie pilskiej Szkoły Policji przy ulicy M. Konopnickiej.
Na godzine 13:00 natomiast zaplanowano wernisaż wystawy pt. Historia Żydów w Pile oraz spotkanie z Przewodniczącą Gminy Żydowskiej w Poznaniu panią Alicją Kobus. To w Zespole Szkół przy Teatralnej.
***
Synagoga znajdowała się pośrodku dawnego Rynku Żydowskiego. Świątynię poświęcił berliński rabin Salomon Plessner 15 października 1841 r. Murowany, trójkondygnacyjny gmach Synagogi wzniesiono na planie prostokąta w stylu eklektycznym, inspirowanym twórczością Karla Friedricha Schinkla. Na fasadzie głównej znajdowały się charakterystyczne trzy rzędy okien. Synagoga została spalona przez Niemców podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 r. W pożarze spłonęła kronika pilskiej gminy żydowskiej, założona jesienią 1756. Ruiny synagogi rozebrano wkrótce potem. Po wojnie na jej miejscu urządzono dworzec PKS. Obecnie w tym miejscu przebiega przeprowadzona w 1970 jezdnia al. Piastów.
