PIŁA – 28 grudnia. Stoimy dzisiaj przed pomnikiem upamiętniającym ludzi, którzy stanęli z bronią w rękach, aby walczyć o odzyskanie niepodległości. Chcieli zamanifestować swoją Polskość! Chcieli żyć i pracować w wolnym kraju! Zwyciężyli! Naszym obowiązkiem jest o nich pamiętać i przekazywać tę historię młodym pokoleniom! Cześć i chwała bohaterom!
Wieści o wybuchu powstania dały nadzieję na odzyskanie niepodległości i zmobilizowały do działania miejscowych przedstawicieli Polonii. W Pile działała już Polska Rada Ludowa z przewodniczącym księdzem Zygmuntem Dykiertem. W restauracji Schreibera przy obecnej ulicy Śródmiejskiej zorganizowano wiec, na który przybyło około 700 Polaków.
Piła ostatecznie została wyłączona z walk powstańczych. Nie powstrzymało to jednak pilan przed wspieraniem walk o niepodległość. Do końca wierzono, że nasze miasto wróci do Polski. Nawet po podpisaniu Traktatu Wersalskiego, 23 listopada 1919 r., Polska Rada Ludowa w Pile pisała „Pomimo, że nas Polaków w Pilskiem opuszczono jako do Polski nie należących, okazujemy nasze narodowe poczucie i spodziewamy się, że nadejdzie godzina, w której my powitamy naszych braci i siostry w Polsce”.
Piła do Macierzy powróciła dopiero w 1945 r., ale pamięć o Powstaniu Wielkopolskim jest kultywowana w miescie od lat.
W tym roku Gród Saszica uczcił Powstańców wieloma gestami pamięci, wpisując je na stałe w życie miasta. W lutym rondo u zbiegu ulic Bolesława Prusa i Kardynała Stefana Wyszyńskiego otrzymało imię płk. Kazimierza Rybickiego, 2 skwery zyskały nazwy związane z Powstaniem (skwer 100-lecia Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 oraz skwer Matek Powstania Wielkopolskiego.
Informacja o Powstańcach Wielkopolskich pojawiła się na bramach pilskiej nekropolii, uruchomiono wyszukiwarkę grobów powstańczych, a wolontariusze ze Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu w Pile, dzięki otrzymanej dotacji z Samorządu Województwa Wielkopolskiego, znakują groby powstańcze. Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego przy wsparciu Gminy Piła zakupiło mundury powstańcze, które dumnie prezentują podczas uroczystości młodzi wolontariusze. Wydano też wiele publikacji – książek, ulotki dotyczących powstania.
(Red.)
Źródło: pila.pl
